Yabancılara Ev Kiralama Süreci Nasıl İşliyor?

| Melike Kayabaşı
Ülkemiz yabancılar için oldukça önemli bir tatil beldesi hatta gezmek için oldukça ideal bir alan. Bu yüzden de belirli dönemlerde ülkemizi ziyaret ederek kalabilir ve gezebilir durumdalar. Durum böyle olunca çoğu yabancı vatandaş burada daha rahat hareket etmek adına otellerde kalmak yerine ev kiralama konusuna daha çok dikkat ediyor. Çünkü ev kiralamak hem maddi olarak daha düşük hem de kişi sayısı eğer çok fazla ise bu noktada daha rahat bir ortamı da sizlere sunuyor. Bunun yanında uzun süreli kalışlarda otel sıkıntıları olabilir ve bu da yine maddi olarak kişileri etkiliyor olabilir. Bunun için de son dönemde turistlerin ülkemizde kiralık evlere daha fazla baktığını ve tercih ettiğini söylemememiz yanlış olmaz. Bu yüzden bizler de sizlere yabancılara ev kiralama süreçlerinin nasıl olduğunu ve bu konu hakkında nelere dikkat etmeniz gerektiğini detaylıca anlatmak istedik. Gelin hep birlikte bu konunun detaylarını öğrenelim.
Buna göre bu konuda ilk bilmeniz gereken şeylerden biri ülkemizde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiler, belli şartları karşılamaları durumunda kiracı olarak ikamet edebilmektedir. Bunun içinde bazı şeyleri bilmek ve buna göre hareket etmek en önemli şeylerden biridir. En başta Türkiye’de yabancılara ev kiralamak için kira sözleşmesi imzalanması gerekir. Sözleşmedeki çoğu bilgi tüm kiracılar için ortak olsa da yabancılar özelinde bazı farklılıklar bulunmaktadır. Gelin hep birlikte bu sözleşmeye ve detaylarına bir göz atalım.
Kira Sözleşmesi Nedir?
Daha öncede sitemizdeki yazılarda bahsettiğimiz şeylerden biri olan kira sözleşmesi ev kiralarken ilk yapılan ve önem verilen şeylerin başında geliyor. Bu yüzden de bu konuda bilgi sahibi olmazsanız oldukça zorlanacağınız durumlar yaşarsınız. Buna göre kira sözleşmesi, gayrimenkul sahibinin ve kiracının hakkını gözeten yasal bir sözleşmedir. Kira kontratı da denilen kira sözleşmesinde şu bölümler yer alır:
• Kiracının ve gayrimenkul sahibinin bilgileri
• Kiralanan gayrimenkul ile birlikte teslim edilen ev ve apartman anahtarı ya da ev eşyası gibi demirbaş bilgisi
• Özel şartlar
6098 numaralı Borçlar Kanunu’nun 300. maddesine göre kira sözleşmesi belirli veya belirli olmayan bir süre için yapılabilir. İlgili kanunun 344. maddesine göre kira sözleşmesi yabancı para üzerinden yapılırsa 5 yıl boyunca kira artışı gerçekleştirilemez. Bu noktada internet üzerinde birçok detay vardır. Buna kısaca bakmak gerekirse eğer kira zammı, kiracılar ile ev sahipleri için önemli konulardan biridir. Kiradaki yıllık artış, ev sahibi ile kiracı arasında imzalanan sözleşmenin şartlarına bağlı olmakla beraber, aynı zamanda yasa gereği tüketici fiyat endeksi yani TÜFE ve enflasyon rakamlarına bağlıdır.
Yasada yer alan bilgilere göre kira artış oranı, Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre düzenlenir. Bu madde, 18 Ocak 2019 tarihinde güncellenmiştir. Kanunda belirtilen şartlar, aylara göre yapılan kira artışının yasaya uygun olması gerektiğini ifade etmektedir. Zam, 12 aylık TÜFE oranı ortalamasından yüksekse kiracının bu zamma itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
Diğer yandan bu noktada önemli olan diğer bir detay ise kira artışı, sözleşmenin sonlanacağı tarihten önceki aya göre 12 aylık TÜFE oranı ortalamasına bağlıdır. Örnek olarak Haziran 2020’de 1 yıllık sözleşme yaptınız ve Haziran 2021’de bu sözleşme sona eriyor. Mayıs 2021’deki yeni kira sözleşmesinde son 12 ayın TÜFE oranı üzerinden kira zammını ev sahibinizle anlaşarak belirleyebilir ve haziran ayında yeni sözleşmenizi imzalayabilirsiniz. Son olarak bu konu hakkında bilmeniz gereken şeylerden biri de ev sahibinizle anlaşamayıp kendi belirlediğiniz artış oranı üzerinden ödeme yaparsanız ve eğer bu oran 12 aylık TÜFE ortalamasından düşük olursa, ev sahibi sizi icraya vermek koşulu ile aradaki farkı talep edebilir.
Yabancılarla Yapılan Kira Kontratında Yer Alması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Kira sözleşmesinin ne kadar önemli bir detay olduğundan bahsettik. Bu noktada yabancılar için ne kadar önemli olduklarına dair de bahsedeceğimiz birçok detay var. Buna göre kira sözleşmesinde, gayrimenkul sahibi ve kiracının bilgileri ile kiracının yükümlülüklerini belirten maddeler yer alır. Yabancı uyruklu kişilere ev kiralarken hazırlanan kira kontratında yer alması gereken maddeler şunlardır:
• Dairesi
• Mahallesi
• Sokağı ve numarası
• Kiralanan şeyin cinsi
• Kiraya verenin adı soyadı/unvanı
• Kiraya verenin T.C. kimlik numarası ve vergi numarası
• Kiraya verenin ikametgah adresi
• Kiracının adı soyadı/unvanı
• Kiracının T.C. kimlik numarası ve vergi numarası
• Kiracının ikametgah adresi
• Kiracının iş yeri adresi
• Bir aylık kira karşılığı
• Bir yıllık kira karşılığı
• Kiranın ne şekilde ödeneceği
• Kira müddeti
• Kiranın başlangıç tarihi
• Kiralanan şeyin şimdiki durumu
• Kiralanan şeyin ne için kullanılacağı
• Zorunlu Deprem Sigorta(DASK) poliçesi
Türkiye’de yabancılara ev kiralarken, kira sözleşmesinde yer alan kiracının T.C. kimlik numarası bilgisi bölümüne yabancılara mahsus kimlik numarası bilgisi girilmelidir. Bu zorunlu bir durumdur. Bu yüzden de bu konuda öncelikli oalrak yapmanız gereken bunu edinmektir. Diğer yandan yabancılara mahsus kimlik numarası, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Yabancı Kimlik No Sorgulama sayfasından öğrenilebilir. Gayrimenkulü kiralayacak yabancı uyruklu kişinin yabancı kimlik numarası bulunmadığı takdirde T.C. İstanbul Valiliği Yabancı Kimlik No İşlemleri sayfasından başvuru ile ilgili bilgi alınabilir. Bu konuda başka bir sorunuz var ise yine bu sayfa üzerinden gerekli kurumlarla iletişime geçebilir ve kafanızdaki soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Kira Sözleşmesi Özel Şartları Nelerdir?
Bahsedeceğimiz diğer bir konu başlığı ise kira sözleşmesi özel şartlarının ne olduğu konusudur. Buna göre kira sözleşmesinin sonunda bulunan hususi şartlar bölümünde, gayrimenkul sahibi ile kiracının haklarını koruyan ve yükümlülüklerini belirten çeşitli maddeler yer almaktadır:
• Kontrat bittiği zaman kiracı, sözleşmede belirlenen kira artış oranını kabul etmelidir.
• Kiracı, gayrimenkulü 3. şahsa devredemez.
• Kiracı; temizlik vergisi, faturalar ve apartman aidatını ödemekle yükümlüdür.
• Gayrimenkul sahibinin haberi olmadan kiracı evde tadilat yapamaz.
• Kiracının gayrimenkul sahibine verdiği depozito bedelinin bilgisi yer almalıdır.
• Kontratın bitiş tarihi belirtilmelidir. Kontrat bitmeden 1 ay önce taraflar yazılı olarak haberdar edilmedikleri sürece kira sözleşmesinin yenilenmiş kabul edileceği belirtilmelidir.
• Kira sözleşmesinden önceki borçlar ve giderler gayrimenkul sahibine, kira sözleşmesinden sonraki gider ve borçlar kiracıya aittir.
• Kiracı, apartman yönetiminin aldığı kararlara uymayı kabul eder.
Yukarıda belirtilen özel şartlar dışında gayrimenkul sahibi ve kiracının kira sözleşmesine madde ekletme hakkı bulunmaktadır. Sizler de eğer böyle bir madde eklemek isterseniz bu konuda elinizi çabuk tutun. Bu noktada genellikle kiracılar bir şeyler eklemekte ve bununla beraber evini verecek kişi de buna göre adım atmaktadır. Böyle bir durumda isteklerinizi açık bir şekilde söylemeli ve sözleşme detaylarını da buna göre hazırlamalısınız. Aksi halde diğer türlü sözleşme olma durumunda itiraz hakkınız gideceği için durumların hepsini kabul etmek zorunda kalabilir ve bu da sizlerin sıkıntı yaşamasına neden olabilir.
Oturma İzni Olmayan Yabancıya Ev Kiralanır mı?
Yabancılara ev kiralama durumu ile ilgili diğer önemli bir soru ise oturma izni olmayan yabancıya ev kiralanır mı sorusudur. Buna göre yabancılara ev kiralama prosedürü kapsamında en çok merak edilen konuların başında oturma izni geliyor. Bu yüzden de bu konu hakkında bilgi sahibi olmak çok önemli. Türkiye’de oturma izni olmayan yabancıya ev kiralama ne yazık ki yasal olarak mümkün değil. Evinizi kiraya vereceğiniz yabancı uyruklu kişinin mutlaka aşağıdaki oturma izinlerinden birine sahip olması gerekiyor. Fakat bu konuda kişiler bu duruma pek uymuyorlar. Fakat bu noktada yasal olmadığı için cezai işlemlerde sizleri beklemekte. Bu yüzden böyle bir durum içerisine girmek sizleri maddi olarak oldukça sıkıntıya düşürebilir. Bunun için aşağıdaki şeylerden birine sahip olmak bu noktada oldukça önemli. Buna göre;
• Kısa dönem ikamet izni
• Aile ikamet izni
• Öğrenci ikamet izni
• Uzun dönem ikamet izni
• İnsani ikamet izni
• İnsan ticareti mağduru ikamet izni
Oturma izinlerinin detaylarını incelemek isterseniz Göç İdaresi Başkanlığı’nın ilgili sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Bu sayfada aradığınız bütün soruların cevabını bulabilir ve soru işaretlerinden kurtulabilirsiniz.
Yabancılara Ev Kiraya Verme Sürecinde Diğer Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Yabancılara ev kiraya verme sürecinde dikkat edilmesi gereken şeyler vardır. Bunları dikkate aldığınızda bu süreci başarı ile tamamlayabilir ve herhangi bir sıkıntı yaşamazsınız. Ayrıca dikkat edilmesi gerekenlerin içerisinde yer alan diğer noktaları da hatırlatalım:
• Bu platformlarda evinizi doğru fotoğraflarla ve ilgi çekici içeriklerle listelemeniz
• Fiyatlandırmayı en kârlı olacak şekilde optimize etmeniz ve bunun için de düzenli olarak piyasa araştırması yapmanız
• Her platformdan gelebilecek sorgu ve rezervasyonları ayrıca kontrol etmeniz
• Evinizde konaklayacak kişilere evi özel olarak hazırlamanız
• Misafirlerinizi karşılamanız ve çıkışları sonrası aynı sürece en baştan başlamanız gerekiyor.
Tabi bu dikkat edilen konulardan biri de yabancı misafirlerin ne kadar süreli olarak bir alanda kalmak istemeleridir. Buna göre yabancılara kısa/orta dönem ev kiralamak, uzun dönem kiralamaya göre çok daha kazançlı. Eğer bunu yatırım ve iş olarak yapma gibi ibr düşünceniz var ise bu noktada bilmeniz gereken detaylar oldukça önemli. Yine de tüm bu hususlar gözünüzü korkutabilir. Bu durumda bu konuda işler yapan uzman firmalar ile çalışabilir ya da bu konuda iş yapmış insanlarla iletişime geçebilirsiniz. Bu sayede neler yapabileceğinizi de öğrenebilirsiniz.
Ev Kiralama Sürecinde Ev Sahiplerinin Size Sunacağı Ayrıcalıklar Nelerdir?
Ev sahipleri evlerinde kalacak kişiler için en üst düzeyde yardım konusunu taşırlar. Çünkü bu sayede misafirler her seferinde onları tercih edecektir. Bu yüzden de gerek kısa gerekse uzun dönem kiralamada verdikleri hizmet vardır. Sizler de bu kişilerden ev kiralarsanız eğer bu yorucu süreci çok kısa ve sorunsuz bir şekilde halledebilirsiniz. Üstelik tüm bu süreç boyunca stressiz, hızlı ve kazançlı bir deneyim yaşayabilirsiniz. Özellikle de ülkemizde en önemli şeylerden biri güvenliktir. Bu yüzden bu gibi durumlarda ilk önceliğiniz bu olmalıdır. Peki, bu hizmetleri neleri kapsıyor?
• Gerekli durumlarda iç tasarım desteği
• Profesyonel fotoğraf çekimi
• 35’ten fazla platformda profil ve ilan yönetimi
• Dinamik fiyatlandırma ile maksimum kazanç
• Temizlik ve linen değişimi
• Baştan sona misafir iletişimi