Günümüzde en çok duyduğumuz terimlerden biri de stopaj vergisi. Eğer bir şirketiniz varsa ve personel çalıştırıyorsanız ya da bir şirkete hizmet sağlayan kişiyseniz stopaj kavramı ile büyük ihtimalle karşılaşmışsınızdır. Peki; stopaj nedir, nasıl ödenir, stopaj hesaplaması nasıl yapılır? Gelin hep birlikte stopaj vergisi hakkında bilmeniz gerekenleri öğrenelim. 

Stopaj Nedir?

Stopaj vergisi son dönem de çok duyulan bir terim. Bununla birlikte merak edilen de bir terim. Buna göre bilmeniz gerekenlerde bir hayli fazla. Öyle ki bir vergi türü olan stopaj, elde edilen kazancın ya da gelirin kaynağından kesilen vergi anlamına gelir. Diğer yandan stopaj; Gelir ve Kurumlar Vergisine tabi bir kazanca ilişkin tutarın, ilgiliye ödenmesi öncesinde kesilen bedeldir. Bu sayede hem vergi tahsilatı kolaylaşır hem de vergi kaçırma gibi durumların önüne geçilmesi amaçlanır. Bu yüzden de oldukça önemlidir. Stopaj vergisi ile ilgili örnek vermek gerekirse eğer ki bir işverenseniz çalışanınızdan aldığınız mesleki hizmet karşılığında vereceğiniz tutar için stopajı hesaplamalı ve stopaj bedelini çalışan adına vergi dairesine yatırmalısınız. Böylece çalışan, verdiği hizmet karşılığında aldığı bedeli beyan etmek ve bu doğrultuda vergi ödemek zorunda kalmaz. Böylece işlerinizde herhangi bir aksama olmaz. Diğer bilmeniz gereken şeylerden biri de personele yapılan ücret ödemeleri, serbest meslek ödemeleri, gider pusulaları ve kâr paylarının yanı sıra iş yeri kira ödemeleri de stopaj kesintisi yapılan ödemeler arasında yer alır. Gelin şimdi de stopaj vergisi ne zaman ve nasıl ödenir buna bir bakalım.

Stopaj Vergisi Ne Zaman ve Nasıl Ödenir?

Stopaj vergisi ile ilgili en merak edilen şeylerden biri de bu verginin ne zaman ve nerede ödendiğidir. Buna göre yıllık gelir vergisi beyannamesi yapılarak belirlenen stopaj vergisi, her yılın mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki taksit olarak ödenir. Bu durum herhangi bir değişiklik göstermez. İster gelir vergisi olsun ister kira stopajı, tüm stopaj türleri vergi dairelerine ödenebilir. Ayrıca şubelere gidip bireysel olarak vergi yatırmanın yanı sıra anlaşmalı bankaların mobil bankacılık ya da internet bankacılığı hizmetleri aracılığıyla da ödemeniz gereken tutarı yatırabilirsiniz. Böylece oldukça kolay bir şekilde ödemenizi yapabilirsiniz. Fakat kendinizi garanti altına almak ister ya da online işlemlere güveniniz yok ise bu noktada dilerseniz stopaj vergisi sorgulamak ve ödeme yapabilmek ya da vergi tahsili yetkisi verilen bankaları ve hangi yollarla ödeme yapabileceğinizi incelemek için Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinden yardım alabilirsiniz. Bizlerde sizlere bu konuda yardımcı olmak adına yardımcı olacağız. 

Stopaj Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Stopaj vergisi ile ilgili en merak edilen şeylerden biri de bu verginin nasıl hesaplanması gerektiğidir. Bunun için stopaj vergisi hesaplaması yapabilmek için her yıl güncellenen vergi dilimi oranlarını ve brüt ücreti bilmek gerekir. Örneğin ticari mülklerde kiracı tarafından ödenmesi gereken kira stopajında bu kesinti oranı %20 yani brüt kira bedelinin 1/5’idir. Bunun için günceli takip etmek oldukça önemlidir. Buna bir örnek vermek gerekirse;  Örneğin brüt ücret üzerinden 10.000 TL olan bir iş yeri kirasının kira stopajını hesaplayalım.

10.000 / 5 = 2.000 TL

Bu durumda ödenmesi gereken kira stopajı bedeli 2.000 TL’dir.

Ücret stopajında yani çalışanlar adına ödenen stopaj olan gelir vergisinde kesinti oranı ise maaşa göre değişiklik gösterebilir. Hesaplama yapılacak tutar, brüt maaştan SGK işçi payı düşüldükten sonra elde edilir. 2021 yılında vergilenecek tutara göre gelir vergisi oranları ise yıllık doğrultuda şu şekildedir:

 24.000 TL’ye kadar %15

 53.000 TL’nin 24.000 TL’si için 3.600 TL, geri kalan tutar için %20

 190.000 TL’nin 53.000 TL için 9.400 TL, geri kalan tutar için %27

 650.000 TL’nin 190.000 TL için 46.390 TL, geri kalan tutar için %35

 650.000 TL’den fazlasının 650.000 TL’si için 207.390 TL, geri kalan tutar için %40

Fakat yıl içerisinde dâhil olunan kümülatif vergi matrahı değişiklik göstereceği ve bu da vergi oranlarını etkileyeceği için doğru hesaplamayı yapabilmek adına brütten nete maaş hesaplaması yapan araçlardan yararlanmanızı ya da muhasebecinize danışmanızı öneririz.

Hangi Ödemelerde Stopaj Kesintisi Yapılır?

Stopaj kesintisi yapılacak gelir türlerine ait detaylar Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddelerinde açıklanmıştır. Stopaj kesintisi yapılacak ödeme türleri şu şekilde sıralanmıştır:

• İş yeri kira ödemeleri

• Serbest meslek ödemeleri

• Gider pusulaları

• Personele yapılan ücret ödemeleri

• Kâr payları

• Mevduat faizleri

Kira Stopajı Nedir?

Kira stopajı, GVK’nın 94. maddesi kapsamında kiraya verilen mülkler üzerinden kesilen vergidir. Ancak burada bilinmesi gereken önemli bir husus bulunur. Sadece ticari bir gayrimenkulün kiralanması durumunda stopaj kesintisi uygulanır. Peki bunun kirası nedir? 

2022 Yılı Kira Stopajı Ne Kadar?

Kira stopajında kesinti ise %20 yani başka bir deyişle 1/5 kadardır. Yani kira bedelinin %20’si kadar stopaj kesintisi yapılır. Stopaj kesintisi yapılırken kirayı ödeyen kişi, mülk sahibine ödemeyi yapmadan önce stopaj kesintisini yapar ve vergi dairesine gerekli ödemeyi yapar. Kalan ücret ise net kira bedelidir ve mülk sahibine ödenir. Ardından işlem biter. 

2022 Kira Stopajı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Brüt kira ücretinin %20’si kira stopajıdır. Kira stopajı tutarı ise şöyle hesaplanır: 

• Net Kira Bedeli x 1,25 = Brüt Kira Bedeli

• Brüt Kira Bedeli / 5 = Stopaj Tutarı

Net kira bedeli 10.000 TL olan bir işletmenin ödeyeceği stopaj vergisi ise şöyle hesaplanır: 

• 10.000 TL x 1,25 = 12.500 TL

• 12.500 TL / 5 = 2.500 TL

Kısacası 10.000 TL ödeyen bir işletme, 2.500 TL stopaj vergisi ödenir.

2022 Kira Stopajı Nasıl Ödenir?

Bir iş yerinin brüt kira ücreti 20.000 TL ise 4.000 TL stopaj kesintisi yapılır ve vergi dairesine ödeme yapılır. Kalan 16.000 TL’lik kısım ise net kira ücretidir ve iş yerinin mülk sahibine ödeme iletilir. Bu konu ile ilgili 2023 yılı güncel fiyatlarına sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz. 

Personel Adına Ödenen Stopajı Hesaplama Nedir?

Bilindiği üzere stopaj vergisi personel adına da ödenmektedir. Buna göre personel adına ödenen stopaj, maaşa göre farklılık gösterir. Bunun için yapılan şey brüt maaştan SGK işçi payı düşüldükten sonra stopaj kesintisi yapılır. Stopaj oranları ise %15, %20, %27 ve %37,%40 olarak değişiklik gösterir. 2022 yılında gelir vergisindeki kesinti oranları ve maaşlara göre farklılıklar şöyle sıralanır: 

• 32.000 TL’ye kadar %15

• 70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, üstü için %20

• 170.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL (Ücret gelirinde 250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL) üstü için %27

• 880.000 TL’nin 170.000 TL’si için 39.400 TL (Ücret gelirlerinde 880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000 TL) üstü için %35

• 880.000 TL’den yukarısının 880.000 TL’si için 287.900 TL (Ücret gelirlerinde 880.000 TL’den yukarısında 880.000 TL için 281.500 TL) üstü için %40

Oranlar nedeniyle karışıklık yaşanmaması için mutlaka muhasebe ve bordro uzmanları ile çalışılması ve hesaplamaların uzmanlar tarafından yapılması önerilir. Bu konuda hata oldukça fazla olduğundan bu durumu es geçmemelisiniz.  

Stopaj Nasıl Ödenir?

Stopaj vergisinin ödenmesi gereken zaman dilimleri her sene Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Bunun içinde bakanlığın hazırladığı takvime göre hareket etmek çok önemlidir. Buna göre bakanlığın belirlediği takvimlere göre vergi mükellefleri ödemelerini yapmalıdır. Stopaj vergisi ödemeleri, ödeme alındığı ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname ile bildirilmeli ve ödenmelidir. Bu kurallar aylık stopaj vergisi ödemeleri için geçerlidir.

Diğer yandan bu vergi ile ilgili bilmeniz gerekenler ise stopaj vergileri üç aylık aralıklarla da ödenebilir. Üç aylık stopaj vergisi ödenirken, ödemenin alınacağı ayı takip eden üçüncü ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname ile bildirilir ve ödenir.

Stopaj vergisi yıllık gelir beyannamesi ile belirlenip her yılın Mart ve Temmuz aylarında iki taksit olacak şekilde ödenir. Bunu yukarıda da belirtmiştik. Ödemelerin tamamı, gelir nereden elde edilirse edilsin Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı vergi dairelerine yapılır. Ayrıca ödemenin yapılması için vergi dairesine gidilmesine de gerek yoktur.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hayata geçirilen İnteraktif Vergi Dairesi ile stopaj vergisi sorgulama ve ödeme yapma gibi imkanlar mevcuttur. İnternet üzerinden hem stopaj vergisi için ödeyeceğiniz tutarı öğrenebilir hem de ödemenizi tamamlayabilirsiniz. 

İndirimli Stopaj Nedir?

Son dönemde en çok duyulan şeylerden biri de indirimli stopaj vergisidir. Buna göre 31 Aralık 2022 tarihine kadar uygulanan bir yöntem olan indirimli stopaj; vadeli, vadesiz ve kâr paylarına uygulanır. Kısacası 31 Aralık 2022 tarihine kadar mevduat ve katılım hesaplarında tutulan TL birikimleri için; vadesi 6 aya kadar olan hesaplarda %15 yerine %5, 1 yıla kadar olanlarda %12 yerine %3, 1 yıldan uzun olanlar için ise %10 yerine %0 olarak stopaj kesintisi uygulanacak. Buna göre sizler de hareket edebilirsiniz.