Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir, Şartları Nelerdir?

| Melike Kayabaşı
Gayrimenkulümüz ile ilgili birçok detay vardır. Bunlardan biri de taşınmazlar ile ilgili olan ortaklığın giderilmesi davası konusudur. Gelin hep birlikte bu konuda detayları öğrenelim.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Ortaklığın giderilmesi dediğimizde akla ilk olarak ne demek olduğu gelir. Buna göre ortaklığın giderilmesi davası, birden fazla kişinin ortak olduğu bir malın (genellikle bir taşınmaz) bölünmesi veya satılması yoluyla ortaklığın giderilmesini talep etmek için açılan bir davaya verilen isimdir. Bu dava, ortaklar arasında mevcut olan anlaşmazlıkların çözülmesine yardımcı olabilir.
Örneğin, bir taşınmazın birden fazla sahibi varsa ve sahipler arasında paylaşım konusunda anlaşmazlık varsa, ortaklığın giderilmesi davası açılarak taşınmazın satışı veya bölünmesi yoluyla ortaklığın sonlandırılması istenebilir. Bu dava, ortaklığın sonlandırılması yoluyla sahipler arasındaki ilişkinin sonlandırılması ve mülkiyetin tek bir sahibi olması için bir yol sağlayabilir. Sizler de buna göre ilerleyebilirsiniz.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Şartları Nelerdir?
Ortaklığın giderilmesi davası, birden fazla kişinin malik olduğu bir taşınmazın bölünmesi veya satışı yoluyla ortaklığın sonlandırılması için açılan bir dava türüdür. Bu davayı açabilmek için bazı şartlar vardır. Bu şartlar şunları içerir;
1. Ortaklık: Dava açılacak taşınmazın birden fazla kişi tarafından malik olması gerekmektedir.
2. Ortaklığın varlığı: Birden fazla kişinin malik olduğu taşınmazda ortaklığın var olduğu ve ortaklığın sonlandırılmasına ihtiyaç duyulduğu ispatlanmalıdır.
3. Ortaklığın sona erdirilmesine karar verilmesi: Ortaklığın bölünmesi veya satışı yoluyla sonlandırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.
4. Davanın açılacak yer: Davanın taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekmektedir.
5. Hukuki yolların tüketilmesi: Ortaklığın sonlandırılmasına ilişkin hukuki yolların tüketilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, öncelikle ortaklıkta anlaşmazlık çözümü için arabuluculuk veya uzlaşma yolu aranmalıdır.
Bu şartlar sağlandığı takdirde, ortaklığın giderilmesi davası açılabilmektedir. Aksi halde dava açma gibi bir durumunuz olamaz.
Paydaşlığın Giderilmesi Nedir?
Paydaşlığın giderilmesi, paylı mülkiyet, elbirliği mülkiyeti ve kat mülkiyeti gibi taşınmaz mal rejimlerinde, paydaşların bir arada yaşama durumlarının sona ermesi durumunda, malın paylı mülkiyetin gereği olan paydaşlar arasında bölüştürülmesi işlemidir. Bu işlemi gerçekleştirmek için paydaşlar arasında anlaşma sağlanamadığı durumlarda mahkemeler aracılığıyla paylaşım işlemi gerçekleştirilir. Ortaklığın giderilmesi davası, tarafların mal paylaşımı yapamadığı durumlarda açılabilen bir davadır.
Paydaşlığın Giderilmesinde Hangi Yollar İzlenebilir?
Paydaşlığın giderilmesinde birkaç yol izlenebilir. Bunlar:
1. Anlaşmalı giderilme: Paydaşlar arasında anlaşarak paydaşlığı sonlandırma kararı alınır ve tapu dairesinde işlem yapılır. Anlaşma belgesi hazırlanır ve paydaşların imzalaması gereklidir.
2. Ortaklığın paylaştırılması davası: Paydaşlar arasında anlaşma sağlanamadığı durumlarda, paydaşlık mal varlığına ait payların paylaştırılması için açılan dava türüdür. Dava sonucunda, paydaşlığın giderilmesine karar verilir ve tapu dairesinde işlem yapılır.
3. Satış davası: Paydaşlar arasında anlaşma sağlanamadığı durumlarda, paydaşların mal varlığına ait paylarının satılması için açılan dava türüdür. Dava sonucunda, paydaşlığın giderilmesine karar verilir ve tapu dairesinde işlem yapılır.
Bu yolların hangisinin izleneceği, paydaşların durumlarına ve anlaşma sağlayıp sağlayamayacaklarına bağlıdır. Ancak paydaşlar arasında anlaşma sağlanması en kolay ve en uygun çözüm yolu olarak görülmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumda Açılır?
Ortaklığın giderilmesi ile ilgili olarak merak edilen diğer bir konu ise davanın hangi durumlarda açılacağıdır. Ortaklığın giderilmesi davası, ortaklığın varlığı sona erdikten sonra mal paylaşımının yapılması amacıyla açılan bir davayı ifade etmektedir. Ortaklığın giderilmesi davası, genellikle ortakların anlaşamaması veya ortaklık sözleşmesinde belirlenen şartların yerine getirilememesi durumunda açılır. Ayrıca, ortaklığın feshedildiği durumlarda veya bir ortağın ölümü nedeniyle ortaklığın sona ermesi durumunda da ortaklığın giderilmesi davası açılabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumda Açılmaz?
Ortaklığın giderilmesi davası her durumda açılamaz. Bunları bilmek sizlere hem zaman hem de maddi olarak durum kazandırır. Bazı durumlarda mahkemece reddedilir. Örneğin;
• Ortaklığın devamı için yeterli sebepler varsa
• Tarafların haklılığı, ölçüsü ve miktarının tespiti mümkün olmayacak kadar karışıksa
• Ortaklığın giderilmesi yerine başka bir çözüm yolu bulunmuşsa
• Ortaklığın giderilmesi, diğer paydaşların haklarının ciddi şekilde zarar görmesine yol açacaksa
• Davacının talebi, hukuka aykırı veya kötü niyetli amaçlıysa
Bu nedenlerden herhangi biri varsa, mahkeme ortaklığın giderilmesi davasını reddedebilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasına Kimler Girebilir?
Ortaklığın giderilmesi davasına, ortaklığın tamamı veya bir kısmı üzerinde hak sahibi olanlar dava açabilirler. Bunlar arasında malikler, intifa hakkı sahipleri ve kiracılar yer alabilir. Ancak, davayı açabilmek için tarafların hak sahipliğine dair somut belgelere sahip olmaları gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasından Önce İntikal Şart Mı?
Ortaklığın giderilmesi davası açmadan önce intikal şartı bulunmaktadır. Yani öncelikle tarafların, ortaklığın giderilmesi konusunda anlaşmaya varması ve anlaşmanın tapu siciline tescil edilmesi gerekmektedir. Bu süreçte tüm paydaşların rızası alınması ve ortaklığın paylarının ne şekilde bölüneceğine dair detaylı bir anlaşma yapılması önemlidir. Ancak tüm tarafların anlaşamaması veya bir tarafın anlaşmayı bozmak istemesi durumunda ortaklığın giderilmesi davası açılabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Mahkeme Masraflarını Kim Öder?
Ortaklığın giderilmesi davasında mahkeme masrafları, taraflar arasında anlaşmaya varılmadığı takdirde mahkeme kararı ile belirlenir. Taraflardan biri veya her ikisi de masrafları ödemeyi kabul etmezse, mahkeme tarafından karar verilecek olan masraf tutarı taraflardan birine veya her ikisine de yükletilebilir. Bu tutar, davanın tarafları arasında eşit şekilde paylaştırılabilir veya bir tarafın diğer tarafa ödemesi gereken tutar belirlenebilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kaç Sene Sürer?
Ortaklığın giderilmesi ile ilgili olarak dava süresi de merak edilir. Ortaklığın giderilmesi davası, davanın tarafları ve olayın özelliklerine bağlı olarak farklı sürelerde sonuçlanabilir. Bu süreler genellikle birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişebilir. Davanın karmaşıklığı, delillerin toplanması, tarafların uzlaşmaması gibi faktörler süreyi etkileyebilir. Ancak, Türk Medeni Kanunu'na göre, dava en geç iki yıl içinde sonuçlanmalıdır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
Ortaklığın giderilmesi davası, gayrimenkulün mülkiyeti üzerindeki ortaklığın sona erdirilmesine yönelik bir davayken, bu davanın sonuçları çok sayıda kişiyi ilgilendirdiğinden dava sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. İşte bu hususlar:
1. Ortaklığı sonlandırmak isteyen kişiler, bir avukatla çalışarak davanın açılması, sürecin takibi ve sonuçlanması konusunda profesyonel destek almaları gerekmektedir.
2. Dava açılırken, dava konusu gayrimenkulün tüm ortaklarının isimleri belirtilmeli ve adresleri doğru bir şekilde tespit edilmelidir.
3. Davacı tarafın, ortaklık konusu gayrimenkulün tamamına sahip olduğunu veya diğer ortakların paylarına da sahip olduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
4. Dava açılmadan önce ortaklığın giderilmesi konusunda taraflar arasında bir anlaşma yapılamadıysa, mahkemeye başvurulmadan önce arabuluculuk veya uzlaşma yoluyla sorunun çözülmeye çalışılması önerilir.
5. Dava sürecinde, gayrimenkulün bakımı, korunması ve satışından elde edilen gelirin nasıl paylaşılacağı gibi konuları içeren bir anlaşma yapılması gerekmektedir.
6. Dava sürecinde, mahkemenin vereceği karar, tarafların uyması gereken bir hükümdür. Tarafların bu karara uymaması halinde icra yoluyla uygulanabilir.
7. Davanın sonucu itibariyle gayrimenkulün tüm ortakları tarafından kabul edilen bir çözüm sağlanana kadar davanın sonlanması mümkün değildir.
Önalım Hakkı Nedir?
Ortaklığın giderilmesi davasında bilmeniz gereken şeylerden bazıları da konu ile ilgili terimlerdir. Bunlardan biri de önalım hakkı olmaktadır. Önalım hakkı, bir malın veya hakkın sahibinin, bu mal veya hak üzerindeki diğer kişilerin el değiştirmesi durumunda, öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olmasıdır. Önalım hakkı, bir tür satın alma hakkıdır ve genellikle gayrimenkul ve şirket hisseleri gibi varlıkların satışında kullanılır. Bu hak, mal veya hakkın sahibinin, bir üçüncü kişiye satılması durumunda, satış bedelini öncelikli olarak ödeme hakkına sahip olmasını sağlar. Bu hak, mal veya hakkın satışı gerçekleşmeden önce, sahibine önceden bildirim yapılması şartıyla kullanılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Önalım Hakkı Var Mı?
Ortaklığın giderilmesi davasında önalım hakkı, kanunda açıkça belirtilen bazı durumlarda paydaşlara tanınan bir hak olarak düzenlenmiştir. Önalım hakkı, diğer paydaşların ortaklıktan çıkmak isteyen bir paydaşın hissesini satması durumunda, diğer paydaşların o hisseyi öncelikle satın alma hakkıdır.
Önalım hakkı, Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu'nda ayrı ayrı düzenlenmiştir. Ortaklığın giderilmesi davasında, önalım hakkı talebi yapılabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar, davacının isteğiyle davaya konu olan payın tamamının veya bir kısmının belirlenmesi, bu payın gerçek değerinin tespiti ve davacının bu payı alma iradesini beyan etmesidir. Bunlara dikkat etmek ve bilmek bu konularda oldukça önemli bir durumdur.
Ancak, önalım hakkı kullanımı da paydaşların rızasına bağlıdır. Önalım hakkı talep eden paydaşın öncelikli olarak hisseyi satın alma teklifine diğer paydaşlar ret cevabı verirse, mahkeme bu durumu dikkate alacaktır. Bunlara mutlaka dikkat etmelisiniz.
Ortaklığın Giderilmesi Satışa Engel Mi?
Ortaklığın giderilmesi davası, ortaklığın parçalanması ve paydaşların kendi hisselerinin belirlenmesi amacıyla açılan bir dava türüdür. Bu davada, ortaklığın maddi paylaşımı için bir karar verilir ve hissedarların payları tespit edilir. Bu işlem tamamlandıktan sonra, pay sahipleri kendi hisselerini satabilirler. Ancak, davanın devam etmesi, paydaşların mülkiyet hakkını engellemez. Satış yapmak isteyen paydaş, diğer paydaşların önalım haklarına saygı göstermek zorundadır. Yani, diğer paydaşlar önce kendi hisselerini satın almak istediklerinde, pay sahibi onlara öncelik tanımalıdır.
Ortaklığın Giderilmesi Satışı Kim İster?
Ortaklığın giderilmesi davası sonucunda mal paylaşımı yapılamayan veya ortaklığın giderilmesi yerine payların ayrı ayrı satışı kararlaştırılan durumlarda, genellikle ortaklığın giderilmesi isteyen taraflar payların ayrı ayrı satışını talep ederler. Ancak, payların ayrı ayrı satışına karar verildiği takdirde, bu payların her birinin kimin tarafından satın alınacağına karar verilmesi gerekir. Eğer her bir payın ayrı ayrı kim tarafından satın alınacağı konusunda taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa, payların satışı açık artırma yoluyla gerçekleştirilir ve en yüksek teklif veren taraf payların sahibi olur.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Ücret Ödenmez ise Ne Olur?
Ortaklığın giderilmesi davası açan taraf, dava sonucu oluşan ortaklık payının değeri kadar diğer tarafın ödemesine karar verilirse bu tutarın ödenmemesi halinde, icra takibi yoluyla tahsil edilebilir. Bu durumda borçlu taraf, alacaklı tarafın payına denk düşen kısmın değerinin, o tarihteki rayiç bedel üzerinden tespit edilmesi ve ödenmesiyle borcundan kurtulabilir. Ancak, alacaklı tarafın talebi halinde, mahkeme tarafından borçlunun malvarlığına haciz konulabilir.