Araçlarda ABS, ESP, EDC, TCS ve BAS Kısaltmaları Ne Anlama Gelmektedir?
| Melike Kayabaşı
Teknolojinin gelişmesi ile
birlikte son yıllarda çıkan araçlarda donanımsal ve yazılımsal pek çok özellik
de bizlere sunulmaktadır. Bu teknik özelliklerin tabi ki de ilk amacı sürücünün
konforunu sağlamaktır. Tabi bunu yaparken bu tür araçlar teknolojik olarak
oldukça güvenli ve konfor esaslı tasarımlar ile de adından söz ettirmeye devam
etmektedir. Bu tekniksel özelliklerin birçok adı ve anlamı varken günlük
hayatta genellikle kısaltmalar ile bu durumlar anlaşılabilir. Tabi yeni nesil
araçlarda bu teknolojik isimler oldukça fazla ve çeşitlidir. Durum böyle olunca
da bunları bilmek ve ne anlama geldiklerini öğrenmek önemlidir. Bu kısaltmaları
bilmek ilk başta sizlere gereksiz gelebilir fakat aslında bu kısaltmalar
kullanıcılar için hem güvenli sürüş hem de işlevsel bir kullanım olanağı
sunmaktadır. Peki bu kısaltmalar ne anlama gelmektedir kısaca bunlara bir
bakalım.
ABS (Anti-Lock Brake System) Nedir?
Araçlarda bulunan en büyük
yeniliklerden biri de ABS olmakta. Buna göre ABS, araçlarda bulunan fren
sistemlerinden biridir. Diğer yandan bu sistem kilitlenme karşıtı veya
kilitlenmeyi önleyici bir fren sistemi olarak da birçok araçta yer alır. Oldukça
gerekli olan bu sistem araçlarda yol veya çevresel şartlarda önlem alma sebebi
ile zorunlu olarak frenleme veya ani duruşları sağlayan bir sistemdir.
Özellikle de bu sistem, fazla yükü olan araçlarda son derece önemli bir işleve
sahiptir. Bu frene sistemine sahip olmayan araçlarda yollardan kaynaklı çeşitli
kazalar yaşanabilmektedir. Bu da hem sizin hem de çevreniz için güvenlik konusunda
oldukça büyük problem yaşamanıza neden olacaktır. Bunun üzerine ABS sistemi
kilitlenmeyen ve her koşulda yapılabilecek fren anlamına gelmektedir. Bundan
dolayı araçlarda ABS sisteminin olması trafik kazalarının önüne geçmede pay
sahibidir. Ki son dönemde bu oran ABS sistemi ile oldukça düşmüştür.
ESP (Electronic Stability Programmer) Nedir?
Araçlara eklenen diğer önemli
bir işlevde tabi ki de ESP sistemidir. Buna göre ESP sistemi, kısaca aracın
denge ve yoldaki seyir kontrolünü düzenlemeye yarayan, araçların dayanım ve
manevra kabiliyetinin en üst düzeyde olmasını sağlayan sistemdir. Bunu yaparken
de yapay zekadan faydalanır. Peki nedir bu ESP sisteminin yararları?
ESP’ye sahip olan araçlarda ani fren ve manevralar altında savrulması ve
devrilmesi oldukça zordur. Bu da güvenli bir sürüş için oldukça önemlidir. Öte
yandan D segmente sahip araçların neredeyse tamamı bu sistem sayesinde en
güvenli klasmana girmiştir. Bu yüzden eğer yeni bir araç bakıyorsanız muhakkak
bu sistemi sahip bir araç bakmanızı öneriyoruz. Çünkü bu sistem ile araçlarda
sürüş desteği adı altında bilinen bu programa göre aracın seyir halinde veya
duraklama esnasında aerodinamiği ve mekanik dengesi her şeyin üzerinde olarak planlama
yapılır. Bu da sürücü için oldukça önemli ve konforludur. Bu sistemin çalışma
prensibi ise oldukça kolaydır. ESP sistemi, araçlarda güvenlik donanımları
içerisinde sistematik bir faaliyet gösterir, aynı zamanda göstergeleri ile
kullanıcıların uyarılmasını sağlar. Sürücü ve yolcular için hayati derecede
önemli bir teknolojik sistemdir. Bu sisteme yardımcı olan bazı bileşenler
vardır ve bu sistemin bu kadar önemli olmasını aslında bu işlevler belirler.
• Kontrol
Ünitesi (ECU)
• Lastik Hız Sensörü
• Direksiyon Açı Sensörü
• Yanal İvme Sensörü
• Hidrolik Ünite (HCU)
Öte yandan ESP sistemi ile
ilgili en kötü durum ise ESP güvenlik sistemi, karlı ve buzlu yollarda aktif
olarak çalışmayabilir. Bunun nedeni de aracın savrulma ihtimaline karşı zorunlu
olarak aracın durdurulması neticesinde kilitleme sistemine geçilerek yol
tutuşunu engelleyebileceği ve hareketsiz bırakabilme tehlikesi ile karşı
karşıya kalınabilir. Bu yüzden tüm bu kötü ihtimalleri önlemek adına olumsuz
hava ve yol koşullarında ESP sisteminin devre dışı bırakılması en mantıklısı
olandır. Sizler de güvenliğiniz için bu duruma bir o kadar hassas yaklaşmanız
önemlidir.
EDC (Efficient Dual Clutch) Nedir?
Teknolojinin getirdiği diğer
bir yenilik ise EDC sistemidir. EDC, aslında şanzıman ile ilgili bir
kısaltmadır. Bu kavram Renault Firmasının üretmiş olduğu çift kavramalı hem
yarı otomatik hem de manuel olarak araç kullanımına imkan sağlayan bir şanzıman
tipi olarak bilinir. Hala daha gelişimi devam etmekte olan EDC Şanzımanı, ilk
kez Fransız firması olan Renault tarafından testleri yapılmış olup,
geliştirilmeye devam edilen bir şanzımandır. EDC, bir şanzıman tipidir. Kelime
anlamı ise Verimli Çift Kavrama özelliğine sahip demektir. Buna göre yarı otomatik
bir şanzıman yapısı ile ön plana çıkan bu kavramda tork konvertörü bulunmamaktadır.
Bu nedenle vites değişimi otomatik olarak gerçekleşebilen bir dişli yapısına
sahiptir. Motordan almış olduğu güç ile orantılı vites geçişleri sağlayan bir
şanzımandır. Bu teknoloji ile sürücü oldukça konforlu bir sürüş
gerçekleştireceğinden oldukça iyi ve yararlı bir sistemdir.
TCS (Traction Control System) Nedir?
Teknolojinin araçlara getirdiği
diğer bir yenilik ise TCS sistemidir. TCS, araçlarda çekiş kontrolünü ve
istenilen yönde ivmelenmesini sağlayan kontrol bazlı bir sistem olarak
bilinmektedir. Bu sistem ile ilgili bilinmesi gereken ilk şey ise TCS sistemi
yalnızca ABS sistemine sahip araç türlerinde bulunur. Bu sistem ile birlikte en
büyük avantaj TCS sistemli araçlarda patinaj gerçekleşmez. Bu da güvenlik
konusunda oldukça önemlidir. Bu sistem genellikle büyük bagaj hacimli ve kasaya
sahip olan SUV araçlarda bulunur. Çünkü bu özellik ile büyük ivmeli araç bile
olsa, çekişte ve ivmelenmede büyük kolaylık sağlayarak aracın her türlü
engebede ve arazide kullanım imkanı verir. Yani bu sistem ile aslında aracınızı
tüm arazi koşullarına uygun olarak tasarlayabilir ve rahatlıkla böyle alanlarda
sürüş gerçekleştirebilirsiniz.
BAS (Brake Assist System) Nedir?
Araçlara eklenen diğer bir
teknolojik sistem ise BAS sistemidir. BAS sistemi, araçların frenlenmesinde
önemli bir destek donanım sistemi olarak bilinmektedir. Frenleme denilince akla
ilk olarak ABS sistemi gelmektedir. Çünkü bu fren sisteminin en basit örneği
ABS sistemi olmaktadır. Bu sistemde ayrıca frenleme katsayısının maksimum
düzeyde olduğu ve acil durum sensörleri ile tasarlanmış bir algoritma ile seyir
esnasında fren mesafesinin kısaltılmasında ve anlık tehlike arz eden çeşitli
durumlarda aracın kontrollü bir şekilde durmasını sağlayan temelleri esas alan
bir sistem gerçekleştirilmektedir. Sizler de güvenli ve konforlu sürüşleriniz
için son teknolojilerden yararlanabilir ve bunu yaparken rahatça hem uzun hem de
şehir içi seyahat edebilirsiniz.