Son yıllarda hayatımıza giren diğer bir kavram ve yenilik de aday sürücü olmakta. Bizde sizlere aday sürücü konusunda oldukça fazla bilgi eksikliği olduğundan bu konuda bir yazı ile detaylarını paylaşmak istedik. Gelin hep birlikte aday sürücü nedir ve bu kavram ne anlama gelir öğrenelim.

Aday Sürücü veya diğer adı ile bilinen Stajyer Ehliyetli Sürücü, 2016 yılı itibarı ile ilk kez ehliyet sahibi olan kişiler için kullanılan bir uygulama terimi olarak karşımıza çıkmıştır. Bu uygulama sürecine göre kişiler ehliyeti aldıktan 2 yıl boyunca trafikte stajyer konumunda bulunacak ve aday sürücü adı altında gösterilmektedir. Bu yasaya göre kişiler ehliyeti almaya hak kazandığı tarih itibarı ile kimliklerine “Aday Sürücü” ibaresi işlenecek ve yapılan trafik denetim ve kontrollerinde Stajyer olarak ibraz edilmektedir. Bu terim ile ilgili birçok hususta önem kazanmıştır. Bu süreçte stajyer sürücülerin dikkat etmesi gereken temel hususlar şunlardır;

•    Aday sürücü ehliyeti almaya hak kazandıktan sonra ‘Stajyer’lik süresi başlayacaktır ve bu süreçte herhangi bir tehlike arz edecek veya kusurlu sayılabilecek davranışlarda bulunmaması gerekmektedir.
•    Aday sürücü bu zaman içerisinde trafik kurallarına uygun olarak araç kullanması gerekmekte olup bunu devam ettirmelidir.
•    Aday sürücü bu iki yıl içinde Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 2015/05’ de çıkarılan Trafik Kanunları’na göre 75 Ceza Puanını doldurmaması gerekmektedir.

Aday Sürücü Kime Denir? 

Belirtilen yasalara göre aday sürücü terimi; Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yer alan, 17 Nisan 2015'te yapılan değişiklikle 2016 senesinden itibaren uygulanan pek çok farklılıkla beraber getirilen bir terimdir. 2016 senesinden beri yürürlükte olan bu değişiklik ile beraber sürücüler, ehliyet aldıkları ilk iki sene aday sürücü şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre aday sürücüler 01.01.2016 tarihinden sonra ilk defa ehliyet alanlarla, herhangi bir nedenden ötürü ehliyeti iptal edilen bireylerden tekrardan sürücü belgesi alan kişiler, ehliyetlerini aldıktan sonra iki sene süre ile aday sürücü şeklinde kabul edilecektir. Diğer yandan yasalara göre aday sürücülüğün süresi; belgenin alım tarihinden itibaren 2 senedir. Örneğin; 07.05.2021 tarihinde ehliyetini alan birey, yeni Trafik kanunu düzenlemesine göre 07.05.2023'e kadar aday sürücü olarak kabul edilecektir. 

Aday Sürücülerin Ehliyeti Hangi Koşullarda İptal Edilir? 

Ehliyete Hak Kazandıktan ilk 2 sene içerisinde aday sürücü olarak trafikte bulunmaktasınız. Buna göre bu süre zarfında aday sürücülerin dikkat etmesi gereken birçok husus vardır. Aksi takdirde ehliyetleri iptal olabilir. Bu ölçütleri şu şekilde sıralayabiliriz;

•    Hız sınırlarını üç defa aşarak ihlal eden kişilerin,
•    Trafik ışıklarını ve işaretçilerini üç defa ihlal eden kişilerin,
•    Emniyet kemerinin üç defa takılmaması durumunda,
•    Dönel kavşaklarda yayalara, sağ ve sola, bisiklet kullanan kişilerin geçiş hakkını üç defa ihlal eden bireylerin,
•    Toplam CP’nin (Ceza Puanı) 75'e ulaşması durumunda,
•    Alkollü araç kullanımı durumunda, trafik kontrolleri esnasında 0.20 promilin üzerinde alkollü çıkması neticesinde,
•    Okul geçitlerinde öğrenci geçişlerini üç defa ihlal etme durumunda,
•    Uyarıcı nitelikte ve uyuşturucu madde kullanımının tespitinde,
•    Ölüm ile sonuçlanan trafik kazasında hatalı olması durumunda

Aday sürücülerin ehliyetleri iptal edilir. Yine aynı şekilde kişilerin yeni ehliyet alabilmesi için geçerli olan 2 senenin dolmasını beklemesi gerekmektedir. Öte yandan aday sürücünün ehliyetine el konulması ile beraber, ehliyetine el konulan bireyin psiko-teknik teste tabi tutulması gerekir. Bu zorunlu bir uygulamadır. Bu kişinin ilgili psikolojik ve fiziksel değerlendirmesi yapılıp trafik şartlarına uygunluğu alındığı takdirde, yeniden sürücü kursuna başvurabilmektedir. Bu konuda olumlu dönüş ile yine aynı şeyleri yaparak ehliyet alabilir ve yine aday sürücü olarak trafiğe çıkabilirsiniz.

Aday Sürücülüğün Bitmesi Halinde Cezalar Nasıl İşlenmektedir?

Aday sürücülüğü ile ilgili en merak edilen şeylerden biri de bu süre zarfı sona erdiğinde nasıl bir sisteme tabi olduklarıdır. Belirtilen kurallara göre kişi aday sürücü süresini doldurduktan sonra, trafiğe uygun olduğuna dair otomatik sistem kaydı gerçekleşmektedir. Peki bundan sonra ne olur? Bu noktada sürücünün “Aday Sürücü” ibaresi kalkması ve normal sürücü bazında değerlendirilmesi söz konusudur. Yani diğer sürücüler ile eşit bir şekilde trafikte olursunuz. Buna göre; normal sürücü için; 100 ceza puanına ulaşan kişilerin belgesi 2 ay süre ile el konulmaktadır. İkinci kez 100 ceza puanını dolduran bireylerin ehliyetleri 4 ay boyunca el konulur. Üçüncü kez tekrarı halinde, mahkemeye sevk edilir ve trafikten men edilmesi söz konusu olabilir. Bu noktada aday sürücülük konusunda dikkatli olmanız ve iki seneyi iyi geçirmeniz önemlidir aksi halde bu aşamaları en baştan tekrarlamanız gerekmektedir.