Aday Sürücü Nedir?
| Melike Kayabaşı
Son yıllarda hayatımıza giren
diğer bir kavram ve yenilik de aday sürücü olmakta. Bizde sizlere aday sürücü
konusunda oldukça fazla bilgi eksikliği olduğundan bu konuda bir yazı ile detaylarını
paylaşmak istedik. Gelin hep birlikte aday sürücü nedir ve bu kavram ne anlama
gelir öğrenelim.
Aday Sürücü veya diğer adı ile
bilinen Stajyer Ehliyetli Sürücü, 2016 yılı itibarı ile ilk kez ehliyet
sahibi olan kişiler için kullanılan bir uygulama terimi olarak karşımıza çıkmıştır.
Bu uygulama sürecine göre kişiler ehliyeti aldıktan 2 yıl boyunca trafikte
stajyer konumunda bulunacak ve aday sürücü adı altında gösterilmektedir. Bu
yasaya göre kişiler ehliyeti almaya hak kazandığı tarih itibarı ile
kimliklerine “Aday Sürücü” ibaresi işlenecek ve yapılan trafik denetim ve
kontrollerinde Stajyer olarak ibraz edilmektedir. Bu terim ile ilgili birçok
hususta önem kazanmıştır. Bu süreçte stajyer sürücülerin dikkat etmesi gereken
temel hususlar şunlardır;
• Aday sürücü
ehliyeti almaya hak kazandıktan sonra ‘Stajyer’lik süresi başlayacaktır ve bu
süreçte herhangi bir tehlike arz edecek veya kusurlu sayılabilecek
davranışlarda bulunmaması gerekmektedir.
• Aday sürücü bu zaman içerisinde trafik kurallarına uygun
olarak araç kullanması gerekmekte olup bunu devam ettirmelidir.
• Aday sürücü bu iki yıl içinde Emniyet Genel Müdürlüğü’nün
2015/05’ de çıkarılan Trafik Kanunları’na göre 75 Ceza Puanını doldurmaması gerekmektedir.
Aday Sürücü Kime Denir?
Belirtilen yasalara göre aday
sürücü terimi; Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yer alan, 17 Nisan 2015'te
yapılan değişiklikle 2016 senesinden itibaren uygulanan pek çok farklılıkla
beraber getirilen bir terimdir. 2016 senesinden beri yürürlükte olan bu
değişiklik ile beraber sürücüler, ehliyet aldıkları ilk iki sene aday sürücü
şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre aday sürücüler 01.01.2016 tarihinden
sonra ilk defa ehliyet alanlarla, herhangi bir nedenden ötürü ehliyeti iptal
edilen bireylerden tekrardan sürücü belgesi alan kişiler, ehliyetlerini
aldıktan sonra iki sene süre ile aday sürücü şeklinde kabul edilecektir. Diğer
yandan yasalara göre aday sürücülüğün süresi; belgenin alım tarihinden itibaren
2 senedir. Örneğin; 07.05.2021 tarihinde ehliyetini alan birey, yeni Trafik
kanunu düzenlemesine göre 07.05.2023'e kadar aday sürücü olarak kabul
edilecektir.
Aday Sürücülerin Ehliyeti Hangi Koşullarda İptal
Edilir?
Ehliyete Hak Kazandıktan ilk 2
sene içerisinde aday sürücü olarak trafikte bulunmaktasınız. Buna göre bu süre
zarfında aday sürücülerin dikkat etmesi gereken birçok husus vardır. Aksi takdirde
ehliyetleri iptal olabilir. Bu ölçütleri şu şekilde sıralayabiliriz;
• Hız
sınırlarını üç defa aşarak ihlal eden kişilerin,
• Trafik ışıklarını ve işaretçilerini üç defa ihlal eden
kişilerin,
• Emniyet kemerinin üç defa takılmaması durumunda,
• Dönel kavşaklarda yayalara, sağ ve sola, bisiklet kullanan
kişilerin geçiş hakkını üç defa ihlal eden bireylerin,
• Toplam CP’nin (Ceza Puanı) 75'e ulaşması durumunda,
• Alkollü araç kullanımı durumunda, trafik kontrolleri
esnasında 0.20 promilin üzerinde alkollü çıkması neticesinde,
• Okul geçitlerinde öğrenci geçişlerini üç defa ihlal etme
durumunda,
• Uyarıcı nitelikte ve uyuşturucu madde kullanımının tespitinde,
• Ölüm ile sonuçlanan trafik kazasında hatalı olması
durumunda
Aday sürücülerin ehliyetleri
iptal edilir. Yine aynı şekilde kişilerin yeni ehliyet alabilmesi için geçerli
olan 2 senenin dolmasını beklemesi gerekmektedir. Öte yandan aday sürücünün
ehliyetine el konulması ile beraber, ehliyetine el konulan bireyin psiko-teknik
teste tabi tutulması gerekir. Bu zorunlu bir uygulamadır. Bu kişinin ilgili
psikolojik ve fiziksel değerlendirmesi yapılıp trafik şartlarına uygunluğu
alındığı takdirde, yeniden sürücü kursuna başvurabilmektedir. Bu konuda
olumlu dönüş ile yine aynı şeyleri yaparak ehliyet alabilir ve yine aday sürücü
olarak trafiğe çıkabilirsiniz.
Aday Sürücülüğün Bitmesi Halinde Cezalar Nasıl İşlenmektedir?
Aday sürücülüğü ile ilgili en merak
edilen şeylerden biri de bu süre zarfı sona erdiğinde nasıl bir sisteme tabi
olduklarıdır. Belirtilen kurallara göre kişi aday sürücü süresini doldurduktan
sonra, trafiğe uygun olduğuna dair otomatik sistem kaydı gerçekleşmektedir. Peki
bundan sonra ne olur? Bu noktada sürücünün “Aday Sürücü” ibaresi kalkması ve
normal sürücü bazında değerlendirilmesi söz konusudur. Yani diğer sürücüler ile
eşit bir şekilde trafikte olursunuz. Buna göre; normal sürücü için; 100 ceza
puanına ulaşan kişilerin belgesi 2 ay süre ile el konulmaktadır. İkinci kez 100
ceza puanını dolduran bireylerin ehliyetleri 4 ay boyunca el konulur. Üçüncü
kez tekrarı halinde, mahkemeye sevk edilir ve trafikten men edilmesi söz konusu
olabilir. Bu noktada aday sürücülük konusunda dikkatli olmanız ve iki seneyi iyi
geçirmeniz önemlidir aksi halde bu aşamaları en baştan tekrarlamanız gerekmektedir.