Rulman Nedir?
Arabaların önemli parçalarından biri de kayma durumunu engelleyen rulman sistemidir. Buna göre rulman, yuvarlanma sürtünmesi oluşturarak kayma sürtünmesini engellemeye çalışır. Rulman sayesinde enerji kayıpları en aza indirilir. Bu açıdan bakıldığında rulman araç için kritik bir araç parçasıdır. Perdahlama işleminden geçen çelikten üretilen rulman, bilyalı yatak olarak da bilinir. Rulman, mekanik parçaların çalışma prensibine göre farklı özellikler sunabilir. Rulmanın çalışma prensibi ve özellikleri hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misin?
Rulman Nedir?
Rulman, araçların dönerek çalışan hareket mekanizmaları için hayati öneme sahip parçalardan biridir. Rulman sistemi birbirine göre farklı yönlerde dönerek hareket eden parçalara sahip makine parçasına verilen addır. Güvenli bir sürüş deneyimi yaşamak için çok kritik parçalarından biri olan rulman, parçaların en az sürtünme ile hareket etmesini sağlar. Bu sayede daha az güç harcanarak daha yüksek devirlere çıkılabilir. Rulman, temel olarak beş farklı ana parçadan oluşur. Bu makine parçası, çeşitli boyutlara sahip şaft ve yatakların çalışması için değişik ölçülerde üretilen millerin yataklanmasında kullanılır. Rulman sistemi oldukça hassas olduğundan dolayı titizlikle bakılması ve bakımı yapılması gereken bir parçadır. Aynı zamanda rulman sistemi yüksek teknolojik yaklaşımlarla üretilir. Rulmandan en fazla verimi elde etmek için doğru parçanın seçilmesi çok önemlidir. Otomobillerde kullanılan rulmanlar çoğunlukla çelik ve türevlerinden üretilir. Gres yağı, rulman yatağının verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Bu nedenle gres yağı rulman aksamı için olmazsa olmazdır.
Rulman ve Yatak Ne İşe Yarar?
Otomobil tekerleklerinin ve dönme prensibi ile çalışan her türlü mekanik parçanın hareketini kolaylaştırmak için rulmandan yararlanılır. Rulman olmadan bir araç rahat hareket edemez. Bunun içinde rulmanlarda şaft, kasnak, pompa, fan ve alternatör gibi parçalar bulunur. Peki, rulman ne işe yarar? Rulman sistemi, dış ve iç bilezik yapıları arasında bulunan bilyeleri kullanmayı amaçlar. Böylece mekanik parçalar arasındaki sürtünme en aza indirilir. Yataklı rulman ile dönerek hareket etmesi istenen parçaların daha uzun ömürlü ve sorunsuz bir şekilde çalışması sağlanır. Bu da aracınızın rahat hareket etmesini ve sorunsuz çalışmasına imkan sağlar.
Rulman Çalışma Prensibi Nedir?
Rulmanın çalışmaya başlaması için ilk olarak ihtiyaç duyulan yüzeye monte edilmesi gerekir. Bunun için de kafes adı verilen rulman parçası, yuvarlanması istenen bileşenlerin birbirine temasını engeller. Kafes sayesinde sürtünme en az seviyeye indirilir. Bunun yanı sıra ısınma problemi de kontrol altına alınır. Rulman parçalarındaki gres yağı sayesinde temas edilen dış ve iç bileziklerdeki yuvarlanma hareketi kolaylaştırılır. Böylece araç içinde daha az enerji kaybedilir. Rulmanın monte edildiği yüzeyde göreceli olarak hareketsiz kalması beklenir. Bilezik adı verilen bir parça ile bu hareketsizlik sağlanır. Bileziğin dönüşüyle birlikte hareket etmesi istenen parçalar verimli bir şekilde çalışmaya başlar. Tüm bu kompleks sistem, sürtünmeyi azaltır ve gerekli mekanik parçalar hasar görmeden çalışabilir.
Rulman Çeşitleri Nelerdir?
Rulman ile ilgili bilinmesi gereken şeylerden biri de çeşitleridir. Rulmanlar temel olarak iki türde olabilir. Radyal ve eksenel rulmanlar en sık tercih edilen seçenekler arasındadır. Peki bu çeşitler nasıl belirlenir? Rulmanlar taşıdıkları yüklere göre bu şekilde sınıflandırılır. Yuvarlanma tiplerine göre ise bilyalı ve makaralı rulmanlar mevcuttur. Bilya rulman çeşitleri, tüm seçenekler arasında en yüksek devir sayısı sağlayan mekanizmalara sahiptir. Radyal olarak da bilinen bu tasarımlar pek çok avantaja sahiptir. Peki, radyal ne demektir? Radyal küre biçimli rulmanları ifade eder. Bilyaların küre biçimindeki şekli, bilyaların sadece üst noktasının halka yataklarına temas etmesine neden olur. Böylece daha az sürtünmeyle yüksek devir sayıları elde edilebilir. Bilyalı rulmanlar, sağladıkları bu avantajlar sayesinde otomobiller için sıklıkla tercih edilir. Ancak farklı makine türleri ve çeşitli ihtiyaçlar için çok sayıda rulman türüne ulaşabilirsin. Eğik bilyalı, omuzlu bilyalı, silindirik makaralı, oynak makaralı ve konik rulmanlarla çeşitli mekanik parçaların yüksek performansla çalışması sağlanabilir. Sabit bilyalı rulmanları hareketsiz kalması istenen mekanizmalarda tercih edebilirsin. Masuralı rulmanlarla ölçü gerektiren mekanizmaların çalışmasını sağlayabilirsin. Ayrıca rulman fiyatları ürünün sunduğu özelliklere ve malzeme çeşidine göre farklılık gösterir.
Rulman Seçimi ve Rulmana Gelen Yükler
Rulman seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken bazı kısımlar vardır. Öncelikle rulmanın hızı, eksenel yer değiştirme, boşluk oranı, rulmanın monte edileceği yüzeyin durumu ve rulmanın taşıyacağı yük gibi pek çok kritere dikkat edebilirsin. Aynı zamanda eksenel boşluklara göre rulman tercih edilebilir. Otomobillerin çalışma prensibiyle uyumlu rulman seçimi yapmak oldukça önemlidir. Yük altında meydana gelen elastik şekil değişimini ifade eden rijitlik, genellikle çok küçük şekil değişimlerine neden olur. Bu şekil değişikliklerinin ihmal edilmesi kritik mekanik parçaların çalışma prensibini bozabilir. Sizler de bu tür etkileri göz önünde bulundurarak rulman seçimi yapabilirsin. Diğer yandan rulman konusunda bilinmesi gereken diğer bir şey ise rulman ve bileşenleridir. Gelin hep birlikte rulmanın temel bileşenlerini öğrenelim.
Rulman Hangi Temel Bileşenleri İçerir?
Rulmanlar temel olarak beş ana parçadan oluşur. Bu parçalar içten dışa sırasıyla iç bilezik, yuvarlanma bileşenleri, kafes, kapak ve dış bileziktir. Tüm rulman tasarımlarında kapak her zaman bulunmayabilir. Tasarımın özelliğine göre metal ya da teflon kapaklar yapılabilir. Bu durum yuvarlanma elemanları için de geçerlidir. Rulmanın türüne göre farklı malzeme çeşitleri kullanılabilir. Genellikle çelik ve bunun gibi metaller tercih edilerek dayanıklı bir sistem oluşturmak amaçlanır. Gres yağı kullanılarak tüm mekanik aksamın sorunsuz bir şekilde çalışması sağlanır. Rulman bakımı konusunda da oldukça dikkatli olmalısınız. Aksi halde oldukça sıkıntı yaşayabilirsiniz.